Geografia społeczno-ekonomiczna jest o wiele łatwiejsza na maturze niż geografia fizyczna pod warunkiem...że mamy rozbudowaną wiedzę, w szczególności z takich działów jak atmosfera czy hydrosfera. Pytania z GSE (geografia społeczno-ekonomiczna) często nawiązują do zagadnień z geografii fizycznej, np.: jaki wpływ ma klimat na powstawanie anekumen?
Zagadnienia do opanowania z GSE - zmiany na mapie, ludność i osadnictwo:
NAJWAŻNIEJSZE MAPY DO GEOGRAFII SPOŁECZNO-EKONOMICZNEJ:
- mapa państw świata + stolice największych (Pekin, Tokio, Bogota itp)
- mapa rozmieszczenia ludności na świecie
- mapa konfliktów międzynarodowych
- mapa gleb na świecie i w Polsce
- mapa pokazująca rozmieszczenie hodowli poszczególnych zwierząt oraz uprawy poszczególnych roślin
- mapa religii na świecie
- mapa występowania surowców (ropa naftowa, gaz ziemny itp.) na świecie i w Polsce
- mapa parków narodowych w Polsce
- kolonializm: na czym polegał, kolonizacja Afryki i Ameryki Południowej, przebieg dekolonizacji.
Jaki wpływ miał kolonializm na gospodarkę, zróżnicowanie etniczne i językowe aktualnie istniejących państw? - integracje i dezintegracje na świecie:
- jak zmieniała się Europa po II wojnie światowej (rozpad ZSRR, Czechosłowacji, Jugosławii itp)
- obszary sporów w Europie (np.: Kraj Basków)
- wybrane organizacje międzynarodowe: UE, ONZ, CEFTA, NATO
- pozytywne i negatywne skutki integracji w UE - konflikty zbrojne i terroryzm
- jakie mogą być przyczyny konfliktów wraz z przykładami: konflikt religijny Indie vs Pakistan (Kaszmir), konflikt o wodę Egipt vs Sudan (Nil) itp.
- skutki konfliktów
- pojęcie terroryzmu, separatyzmu (np.: ETA w Hiszpanii), izolacjonizm (Korea Płn)
- przykłady głównych konfliktów na świecie (trzeba wiedzieć jaka była przyczyna, w miarę znać przebieg i skutki). Wybrane konflikty: palestyńsko-izraelski, iracki, Czeczenia, Jugosławia, Kaszmir, Sudan i Sudan Południowy, Rwanda (jako przykład strasznego ludobójstwa), Tybet, Kurdystan, wiosna arabska - wskaźniki rozwoju (co oznacza skrót, co biorą pod uwagę, zróżnicowanie na świecie): PKB, HDI; cechy państw słabo-, średnio- i wysokorozwiniętych; z czego wynikają dysproporcje na świecie?
HDI w 2019 roku (źródło: wikipedia.org) - aktualna liczba ludności, zobacz: https://www.worldometers.info/
PRZYROST NATURALNY, czyli URODZENIA-ZGODNY
- co to jest współczynnik przyrostu naturalnego? Które państwa mają bardzo wysoki (eksplozja), a który ujemny (regres)?
- Obliczanie współczynnika przyrostu naturalnego, urodzeń i zgonów (na 1000, w promilach)
- Czym jest eksplozja demograficzna i jakie są jej skutki? - fazy przejścia demograficznego - bardzo przyjemny temat, który jest zawsze na maturze :D
- obowiązkowa znajomość cech wszystkich V faz, czyli: jak w każdej fazie kształtuje się współczynnik zgonów, urodzeń (a co za tym idzie współczynnik przyrostu naturalnego)
- dlaczego w fazie I i V mamy ujemny przyrost?
- dlaczego w fazie II i III mamy eksplozję?
- przyczyny tak wysokich/niskich współczynników
- dlaczego w II fazie zaczyna spadać współczynnik zgonów, a w III fazie i dalej współczynnik urodzeń? PRZYCZYNY!
- polecam: prezentacja - piramida płci i wieku - analiza piramidy: czy jest to społeczeństwo młode czy starzejące się? w jakich grupach wiekowych mamy przewagę mężczyzn, a w jakich kobiet (czyli wysoki współczynnik feminizacji) i dlaczego? dlaczego w Polsce mamy wyże i niże demograficzne?
- skutki starzenia się społeczeństw: pozytywne i negatywne - rozmieszczenie ludności na świecie = gęstość zaludnienia
- wyjaśnianie: dlaczego na Nizinie Chińskiej żyje tyle ludzi? Dlaczego gęstość zaludnienia jest taka duża na Jawie?
- przyrodnicze czynniki rozmieszczenia ludności (geo fizyczna!) oraz gospodarcze
- bariery osadnicze - jakie mamy, gdzie i dlaczego?
- wskaźniki gęstości zaludnienia, np.: wskaźnik fizjologicznej gęstości zaludnienia (powierzchnia gruntów ornych w ha / liczbę ludności) - migracje
- czym się różnią pojęcia: migracja a uchodźctwo?
- przyczyny migracji
- współczynnik salda migracji, czyli (I-E)/L *100
- współczynnik przyrostu rzeczywistego: (przyrost naturalny + saldo migracji)/liczba ludnosci * 1000
- pozytywne i negatywne skutki migracji dla państw emigracyjnych i imigracyjnych - zróżnicowanie ludności świata:
- narodowościowe i etniczne: odmiany (rasy) ludzkie, mniejszości narodowe w Polsce i na świecie
- zróżnicowanie językowe (chociaż tego podobno ma nie być na maturze... mhm)
- zróżnicowanie religijne (bardzo często na maturze): jakie mamy główne religie, gdzie mamy najwięcej ich wyznawców, krótka charakterystyka największych religii, jak religia może wpływać na gospodarkę?
oglądaj jak najwięcej map :D - rozwój sieci osadniczej:
- typy ulic w Polsce (proszę nie pytajcie, dlaczego musicie to umieć... bezsensu) - urbanizacja
- co to jest urbanizacja?
- jakie są etapy urbanizacji?
- a co to jest urbanizacja pozorna (była na maturze! a nie zawsze jest w podręcznikach)
Jeżeli samodzielnie przygotowujesz się do matury i chcesz sprawdzić swoją wiedzę - możesz skorzystać z formularza kontaktowego, aby zapisać się na korepetycje :)
Aby otrzymywać powiadomienia o nowych postach w panelu bocznym w polu Powiadomienia o nowych postach wpisz swój adres e-mail, a następnie potwierdź subskrypcję, klikając w link aktywacyjny wysłany na pocztę :)
Miłej nauki!
Weronika
